Bir çok parkuru wikiloc üzerinden inceliyor, kendi rotalarımı yine bu site üzerinden paylaşıyorum. Rota paylaşımlarında özellikle dikkat ettiğim bir konu da rotanın zorluk seviyesi oluyor. Yoruma çok açık olan seviye belirleme aşaması genelde yürüyüşçünün yürüyüş boyunca harcadığı efora bağlı olarak değişkenlik gösterebiliyor. Haliyle, ortak bir zorluk skalasından bahsetmek pek mümkün olmuyor. Özellikle yaşadığımız bölgenin yapısal özelliklerine olan aşinalığımız bu anlamda oldukça farklı yorumlar yapmamızı sağlıyor. Örnek vermek gerekirse, dağlık bir bölgede yaşayan bir yürüyüşçü ile düzlük bir bölgede yaşayan bir başka yürüyüşçünün iniş ve çıkışlara bakışı çok farklı olabilir. Aynı şekilde, şehir hayatı içerisinde ulaşım ihtiyacını araçlarla karşılayan bir kişi ile sıklıkla yürüyen bir başka kişinin yorumları da farklılıklar gösterecektir. Yurt dışı rotalar bu anlamda ülkemizdeki rotalara kıyasla daha ortak bir çizgi yakalamış durumda. Tırmanış faaliyetlerinde de serbest ve yardımlı tırmanız kendi içerisinde ortak bir derecelendirme sistemine sahipken yürüyüş bu aşamada biraz daha farklı bir temelde değerlendirilmek durumunda kalabiliyor. Bazı ülkelerde ve Wikiloc üzerinde her ne kadar zorluk seviyesi 5 aşamaya ayrılsa da ya da isimlerle belirtilse de, genelde ortak kabul 1’den 6’ya kadar zorluğun sınıflandırılması ve bu sınıflandırmaya uygun olarak isimlendirilmesi esasına dayanmakta. Her sayı/isim kendi içerisinde bir zorluk skoru ile ifade edilmekte. Ben de bu 6 dereceye uygun olarak, en azından rotalara dair ortak yorumları baz alarak aşağıda bir cetvel sunacağım. Yine 6’lı derecelendirme içerisinde de farklı kaynaklarda ve wikiloc üzerindeki rotalarda yardımcı olması açısından parantez içerisinde 5’li derecelendirme karşılıklarını da ekliyorum.

Önerilen Yazı

Paylaştığım ve paylaşacağım rotalar ile ilgili içeriklerde de yaptığım yorumlar bu cetvele uygunluk göstermekte. Dolayısıyla, en azından ortak rotalarda yürüdüğümüz yürüyüşçüler ve yazılarımı takip eden ziyaretçilerle ortak bir derecelendirme sistemine de sahip olmuş olacağız.

Trekking ve hikinge yeni başlayacak olanların en düşük zorluk derecesi olan 1 ile başlamaları her zaman en doğrusudur. İyi bir kondisyonun yanıda araç gereç kullanımı, doğaya adaptasyon, zorluklar karşısında çözüm üretebilme, yön bulma, beslenme, su tüketimi gibi bir çok aşama söz konusu olduğu için, temel becerilerin kolay parkurlarda edinilmesi çok daha uygun olacaktır. Hatta doğa yürüyüşüne ara vermiş bir yürüyüşçü hatta rehberler bile ne kadar tecrübeli olurlarsa olsunlar, bedenen tekrar yürüyüşe adapte olabilmek için ısınma parkuru niyetine seviyelerinin bir iki derece gerisinden başlamaktadırlar.

Doğa Yürüyüşü Parkur Zorluk Dereceleri ve Skorlandırmaları

Zorluk Derecesi 1 – Kolay (Easy)

Skor: 0 – 7
Yürüyüş eğimi azdır ve iniş-çıkış çok az söz konusu olmaktadır. Çıkışlar 100 metreyi çok geçmez ve yürüşün gerçekleştiği patikalar oldukça geniştir.
Toplam yürüyüş süresinin 2 saati geçmediği bu derece yeni başlayanlar ve sağlık problemleri olmayanlar ve çocuklu aileler için oldukça uygundur. Günü birlik yürüyüşler için rahatlıkla tercih edebileceğiniz bu parkurlar için özel bir kondisyon ve ekipman gerekmemektedir. Polonezköy bu derece için oldukça uygun bir yürüyüş parkuru olarak değerlendirilebilir.

mondaventura

• Önemli bir sağlık sorunu olmayan herkes yürüyebilir,
• Özel bir kondisyon ve ekipman gerektirmez,
• Patikalar rahat yürünür,
• İrtifa değişimleri çok azdır.

Zorluk Derecesi 2 – Orta (Moderate)

Skor: 8 – 13
Yürüyüş eğimi çok zorlayıcı olmasada söz konusudur. Bun seviye toplamda 300 metreyi geçmeyen hafif çıkışlar içermektedir. Zorluk derecesi 1 olan parkurlara göre daha uzun süre yürümek gerekir. Yürüyüş süresi toplamda 3,5 saati geçmez ve genelde uzmanların sağlık için önerdiği zorluk seviyesidir. Belgrad Ormanı bu derece için oldukça uygundur.

<

myosvi

• Kondisyon gereklidir,
• Yürüyüş mesafesi fazladır,
• Yaşlılar ve çocuklar uzman biri veya rehber eşliğinde yürümelidir,
• Patikalar engebelidir ve kimi zaman dar patikalarda yürümek gerekebilir,
• İrtifa değişimleri orta seviyededir.

Zorluk Derecesi 3 – Zorlu (Challenging / Difficult)

Skor: 14 – 18
Yürüyüş eğimi zorlayıcıdır ve 500 metreyi geçmeyen ancak sıklaşan çıkışlar içerir. Sık ormanlık alanlardan, dar patikalardan ve çarşak (kaya bloklarından kopmuş, parçalanarak ufalanmış taşlarla örtülü yamaç) bölgelerden yürümek gerekir. Toplam yürüyüş süresi 5 saati geçmesede ıslak ve kaygan bölgelerden geçişler bu süreyi etkileyebilmektedir. Kondisyonu iyi, yürüyüş deneyimi olan yürüyüşçüler için uygundur. İğneada bu dereceye dahil rotalar arasında yer almaktadır.

• Kondisyon önemlidir,
• Sağlık sorunu olanlar dikkatli olmalıdır,
• Yaşlılar ve çocuklar için uygun değildir,
• Yürüyüş mesafesi fazladır, yürüyüş bölgesine göre kamp kurmak gerekebilir,
• Patikalar oldukça engebeli, taşlık olabilir,
• Dere geçişleri söz konusu olabilir,
• Önemli seviyede irtifa değişimleri söz konusudur.

Zorluk Derecesi 4 – Zor (Difficult)

Skor: 19 – 23
Yürüyüş eğimi zorlayıcı olup, çıkışlar 700 metreyi bulmaktadır. Patikalar oldukça bozuktur. Bazı bölgelerde çalılık alanlardan geçmek, kayalar üzerinde yürümek ve dere geçişleri yapmak gerekebilir. Ormanlık alanlar sıklık gösterir. Oldukça kayalık ve çarşak olan bu zorluk derecesinde toplam yürüyüş süresi 6,5 saati civarındadır, parkura, hava durumuna ve yürüyüş zamanına göre genelde kamplı yürüyüşler bu seviyede değerlendirilebilir. Kondisyonu iyi olan, tecrübeli kişilere uygundur. Likya Yolu bu parkura dahil yürüyüş rotaları arasında yer almaktadır.

• Kondisyon çok önemlidir,
• Sağlık sorunu olanlara önerilmez,
• Yaşlılar ve çocuklar için uygun değildir,
• Yürüyüş mesafesi oldukça fazladır, kamp kurmak gerekebilir, özel ekipman gerekmektedir,
• Patikalar engebeli ve taşlıktır,
• Yürüyüş zamanına göre hava şartlarına dikkat edilmelidir ve buna uygun hazırlıklar yapılmalıdır,
• Önemli seviyede irtifa değişimleri söz konusudur.

Zorluk Derecesi 5 – Çok Zor (Very Difficult)

Skor: 24 – 27
Yürüyüş eğimi oldukça dik ve fazladır. Çıkışlar 1000 metreyi geçebilir. Oldukça kayalık, keskin ve zorlayıcı bölgelerden, dar patikalardan, dikenli alanlardan yürümek gerekir. Bazı durumlarda patika söz konusu olmamaktadır. Ormanlık alanlar oldukça zorludur ve yön bulma becerisine ihtiyaç duyulabilir. Islak ve kaygan geçişler mevcut olup, mümkünse rehber eşliğinde yürümek tavsiye edilir. Toplam yürüyüş süresi 8 saat civarındadır. Çoğunlukla tercübeli yürüyüşçüler tarafından tercih edilen bu derece teknik çıkışlar içermemesine rağmen oldukça zorlayıcıdır.

twisterconrad

• Yüksek kondisyon gerektirir,
• Sağlık sorunu olanlara kesinlikle önerilmez,
• Yaşlılar ve çocuklar için kesinlikle uygun değildir,
• Yürüyüş mesafesi çok fazladır.
• Zorlayıcı çıkışlar vardır, kamp kurmak gerekebilir, özel ekipman gerekmektedir,
• Patikalar çok engebeli, taşlık ve nadirdir,
• Yürüyüş zamanına göre hava şartlarına dikkat edilmelidir ve buna uygun hazırlıklar yapılmalıdır,
• Ciddi seviyede irtifa değişimleri söz konusudur.

Zorluk Derecesi 6 – Ekstrem (Extreme / Experts Only)

Skor: 28+
Bol eğimli, iniş-çıkışların sık ve zorlayıcı olduğu, çıkışların 1500 metreyi bulduğu derecedir. Yürüyüş süresinin 8 saat ve üzeri olduğu, uzun süreli yürüyüşler bu derece içerisinde değerlendirilebilir. Rota takibi oldukça dikkat gerektirir ve yön bulma becerisi zorunludur. Zorlu arazi şartlarında gerçekleşen bu yürüyüşlerde kamp kurmak zorunlu hale gelmektedir. Kimi durumlarda tırmanış zorunluluğu bulunan bu dereceki parkurlar için teknik ekipmanlar ve dolayısıyla uzmanlık da gerekmektedir. Yürüyüş süresi 8 saat ve üzeri olmaktadır. Deneyim, dikkat, kondisyon, bilgi ve disiplin gerektirir.

adventure

• Yüksek kondisyon ve disiplin gerektirir,
• Sağlık sorunu olanlara kesinlikle önerilmez,
• Yaşlılar ve çocuklar için kesinlikle uygun değildir,
• Yürüyüş mesafesi çok fazladır.
• Zorlayıcı çıkışlar vardır, kamp ve tırmanış ekipmanları gereklidir,
• Patika yoktur,
• Yürüyüş zamanına göre hava şartlarına dikkat edilmelidir ve buna uygun hazırlıklar yapılmalıdır,
• Çok ciddi seviyede irtifa değişimleri söz konusudur.

Kondisyon, Mesafe ve İrtifa

Derecelerle ilgili mümkün olduğu kadar belirgin ifadeler kullanmaya özen gösterdim ve örneklendirmeye çalıştım. Ancak, doğa yürüyüşüne yeni başlayan bir yürüyüşçü, doğa severseniz yorumlar içerisinde belirtilen kondisyon, mesafe ve irtifa ile ne ifade etmek istediğim konusunda bir fikriniz olmayabilir. Mesafe veya irtifa ile ilgili “zorluk” yoruma ve tecrübeye göre değişen bir konu. Sırt çantanızın ağırlığı, hava durumu, yürüyüş yaptığınız saat, beslenmeniz gibi bir çok konu bu zorluk durumunu etkileyebilmekte. Ancak, çok kabaca yapılabilecek bir tanımlamayla orta ve orta üstü her zorluk seviyesi için irtifada kilometre başına 65-70 metrelik bir değişim olduğunu bilmenizde fayda var. Mesafe olarak değerlendirdiğimizdeyse 5 km.de artış olduğunu bilmelisiniz. Daha net bir hesaplama yapmak ve durumunuzu ona göre değerlendirmek isterseniz kaynaklar başlığı altında yer alan nwhiker adresini ziyaret edebilirsiniz. Bu hesaplamaya az önce bahsettiğim beslenme ve benzeri konuları da değerlendirerek zorluk derecelerini seçmenizi tavsiye ederim.

Kaynakça ^nedir?

1. nwhiker.com
2. Doğada Yapılan Yürüyüşler Trekking & Hiking, Kutsal Zafer Şahin, Mayıs 2006
3. Trekking Grade