Patatese olan sevgisi dillerde yer etmiş biri olarak bu güzel, bu şahane, bu her aşa aşina lezzet ile ilgili bir kaç kelam etmesem olmazdı.
Olmadı da…
Fırınlanan, kızartılan, püresi yapılan, kavrulan ya da her zamanın atıştırmalığı bir cips olan, unlanan, yağlanan patatesler, patateslerimiz…
Patates Dediğin Nedir ki?
Patatesler geleneksel olarak olgunlaşma zamanlarının uzunluğuna göre ilk ürün, ikinci ürün ve nihayetinde ana ürün olarak isimlendirilirler. Özel yetiştirilmiş “tohum patates” neredeyse standartlaşmışken, özel miras çeşitler tam bir cümbüş sunmaktayken tohumdan yetiştirmenin pek lafı edilmez.
İlkbaharda dikimi, yaz ve sonbaharda hasatı olan patates özellikle açık, iyi drene* edilmiş bir alanda keyifli bir yaşam sürmektedir. Tabi, bu keyifli yaşamın bir de toprak tarafı var ki, ideal olarak pH düzeyi 5-6 olmalı ve iki yıl peş peşe patateslere ev sahipliği yapmamalıdır. Aksi durumda depresyon ve depresyona bağlı hastalık riskini de artırmış olursunuz. İdeal olan önceki yıl fasülye ya da bezelyeden elde edilen tecrübeyi paylaşan topraktır ki hasattan keyif, üründen lezzet eksik olmasın.
Toprakta bitkilerin yetişmesinde olumsuz etkisi olan zararlı fazla akışkanın (suların) akıtılması, tahliye edilmesi, drenaj kanalları ile kontrollü ve hızlı bir şekilde uzaklaştırılması.
Çiçekleri ile çalgılı türkülü hasat zamanını haber veren patateslerin dikim zamanı ilkbaharın başı ya da ortasında, toprağın 7°C olduğu ve şiddetli donların terk-i diyar eylediği durumlarla ilişkilidir. Dikim zamanı ile hasat arasındaki süreyi kısaltmak adına alternatif olarak toprakla kucaklaşmadan evvel tomurcuklandırmanın da tercih edilebileceği patateslere alternatif olarak genelde kış ortasında bulunabilecek ticari olarak yetiştirilmiş, hastalıksız yumrular da kullanmak mümkündür.
Tohum Patatesleri Tomurcuklandırmak İçin Ne Yapmak Gerekiyor?
İhtiyacınız olan yumurta paketlerini edinerek sürece başlayabilirsiniz. Patatesleri yumurta paketlerine dizip serin ve aydınlık bir yerde tuttuğunuzda göreceksiniz ki bir süre sonra patates üzerinde yer alan gözlerden yaklaşık 1-2cm uzunluğunda tomurcuklar çıkmaya başlayacak. Burada dikkat etmeniz gereken bir kaç nokta var. Bunlardan ilki mümkün olduğu kadar patateslerin üzerinde yer alan gözlerin yukarıya doğru yerleştirilmesi, bir diğer konu da patateslerin çok sıcak ya da karanlık olmayacak bir yerde tutulması. Gerisi biraz zaman, biraz heyecan.
Tomurcuklanmış patatesler de artık hazır olduğuna göre, patatesleri yaklaşık 15 cm derinliğindeki çukurlara (mümkünse çukurlar arasında 30-35 cm mesafe olsun), tomurcuklar üste gelecek şekilde yerleştirmeye başlayabiliriz. Patatesleri güzel bir şekilde yerleştirdikten sonra üzerini tırmıkla, en az 2.5 cm toprakla örterek işlemi sonlandırabiliriz.
Rutin Bakım ve Hasat
Patateslerin dikileceği alanların yabani otlardan temizlenmiş olması önemli. Ayrıca, ikinci ürün ve ana ürünleri 30-40 cm aralıklı dikmeye dikkat etmelisiniz. Çok sulu olmayan, don tehlikesi olan alanlar için ayrıca önlemler almakta da fayda olacaktır. Yumrular gelişinceye kadar çok fazla suya ihtiyaç duymayacak olan patateslere yeşillenmemeleri için zamanla daha çok karanlık sağlamamız da önemli, aksi durumda yememiz pek mümkün olmayacaktır. Patateslerin gövdesi yaklaşık 20-25 cm uzunluğa ulaşınca yarısından biraz daha az bir bölümü toprağın üzerinde kalacak şekilde etrafını toprakla örteceğiz.
Dikiminden 3.5, 4 ay sonra, ikinci ürün için 4, 4.5 ay ve ana ürün için 4.5, 5 ay sonra hasada hazır olacak olan patateslerin çiçeklerine bakarak durumlarından emin olabilirsiniz. Toprak durumunun, havanın, arada toprağa ekleyeceğiniz sıvı besinin de bu süreçte oldukça etkili olacağını unutmamalısınız. Çiçekleri açmaya başlamış patatesleri artık toplamaya başlayabilirsiniz. Patatesleri toprakta ne kadar uzun süre tutarsanız o kadar büyümeye devam edeceklerini ancak ilk donlar başlamadan önce de ürünleri toplamanız gerektiğini unutmamalısınız.
Patates Kızartması Yenesi Mekanlar listeme de bir ara göz atmanızı önerir, denemekten sakınmamanızı temenni ederim.
