Solo yürüyüş faaliyetlerinde, uğradığım köylerde en çok konaklama üzerine sorularla karşılaşıyorum. Misafirperverliklerine, davetlerine karşılık teşekkür edip yanlarından ayrıldığımda hep son anda “yine de fikrin değişirse bekleriz” cümlesi iliştiriliyor veda anına. Bunun ilk nedeni halihazırda, en azından yürüyüşler boyunca uzak durmak istediğim konfor alanları, bir diğeri de sahip olduğum ekipmanların ihtiyaçlarımı yeteri ölçüde karşılıyor oluşu. Neticede barınak ihtiyacının nedeni, hazırlıksız/donanımsız olduğumuz koşullara karşı bir hazırlık/koruma alanı oluşturabilmek değil mi?
Barınma İhtiyacı
Rüzgara, yağmura, soğuğa, sıcağa, kara, yoğun güneşe maruz kalınan durumlarda ve kimi zaman da yabani hayatla aramıza ince de olsa bir mesafe koymak istediğimiz durumlarda ortaya çıkan barınma ihtiyacı yaşamın, hayatta kalmanın ilk şartı olarak gösterilebilir. Bu ihtiyaca yönelik de bir çok alternatiften, çözüm yolundan bahsetmek mümkün elbette. Bulunulan ortama, mevsime, coğrafyaya, zamana bağlı olarak değişiklik gösterebilecek, yaprak ve dallarla sağlanabilecek korunaklı bir alandan yapısı gereği bu olanağı sunan mağaraya, yanınızda bulundurabileceğiniz bivaktan tarpa bu alternatiflerden bazılarına değinmek istiyorum. Elbette barınaklar ihtiyaç duyulan ıslanmaktan, rüzgardan, doğrudan güneş ışığından korunmak gibi sadece belirli durumlara karşı çözüm olabilmektedirler. Barınma aşamasından sonra ihtiyaç duyabileceğimiz ısınma ve korunma gibi diğer durumlar için ise ekstra önlemler almak neredeyse bir zaruret haline gelebilmektedir.
Barınak ihtiyacınızın söz konusu olduğu durumlarda, öncelikle çevrenizi dikkatle gözden geçirmelisiniz. Terk edilmiş bir kulübe, bir kuytu, uygun bir mağara (önceden mağara içerisine taş atıp mağaranın boş olduğundan emin olmanızda fayda var) sizi enerji ve zaman kaybından kurtaracaktır. Tabi, bulunulan yer buna uygun değilse, hazır bir barınakla karşılaşmak biraz da şans gerektirmekte. Böyle bir durumda, hazırlayacağımız barınakla ilgili temel konulara dikkat etmeliyiz.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Zemin mümkün olduğu kadar düz olmalıdır.
- Zemin, eğer yağmur yağma ihtimali yoksa mümkün olduğu kadar kuru olmalıdır. Yakın bir zamanda yağmur yağmışsa toprağın hafif nemli olması toprağın suya doyduğunu, yağmur yağma ihtimalinde suyun akıp gideceğini gösterebilir. Bu durumu, toprağı hafif eşeleyerek ayrıca kontrol edebilirsiniz.
- Rüzgara yoğun bir şekilde maruz kalan tepeliklerden, derin vadilerde kanal gibi esen tabanlarından uzak durmalısınız.
- Barınağımızın girişi rüzgar yönünde olmamalıdır. Bu durum mümkün değilse kaya, dallar ve yapraklar, toprak yığını, kar duvarı, buz parçaları vb. malzemelerle bir duvar oluşturmalısınız.
- Barınağı mümkün olduğu kadar kısa sürede ve az enerji harcayarak, en makul konforu sunacak şekilde hazırlanabilmeli.
Islandığımızda vücudumuzun yaşayacağı ısı kaybı normalden onlarca kat daha fazla olacaktır. Buna ek olarak, windchill denen ve kabaca rüzgarlı havada hava ısısını olandan daha düşük şekilde hissettiğimiz durumlarda barınak en temel korunma alanını bize sunacaktır. Ancak, havanın bulunulan coğrafya ve rakıma bağlı olarak sıfırın altında ısıya sahip olduğu noktalardaki bir barınağın ve hatta barınakta yakacağınız ateşin reflektör (yansıtıcı) yapmamışsak, gerekli ekipmanlara sahip değilseniz sizi korumaya yetmeyeceğini unutmamalısınız.
Son bir hatırlatma da, hava sıcak veya soğuk olsun yattığınızda zemine doğrudan temas etmemeniz, mümkün olduğu kadar bu teması azaltmanız gerektiğidir. Çünkü, ısınmış bir zemin vücudumuzdaki su kaybını hızlandırabilir ve aynı şekilde, soğuk bir zemin vücut ısınızı daha hızlı kaybetmenize neden olabilir. Bu nedenlerden dolayı, kuru otlar, taze çam dalları gibi malzemelerle basit bir yer yatağı hazırlayabilirsiniz. Hazırlayacağınız bu yatağın, boyunuzdan biraz daha uzun ve uyurken hareket edebileceğinizi de hesaba katarak mümkün olduğu kadar geniş (ortalama 90 cm) ve ağırlığınızı da hesaba katarak, yere temas etmenizi engelleyecek yükseklikte (ortalama 30 cm) olması uygun olacaktır. Eğer burada bir kaç gün geçirmek durumundaysanız, bu malzemeler ezilip, kırılacakları için arada yenilemeniz gerekecektir. Böylelikle vücudunuzun dinlenmesini kolaylaştırabilir, fazladan su ve ısı kaybını engellemiş olursunuz.
Deneyimlediğim, sohbetler içerisinde edindiğim, gerekli olduğunu düşündüğüm ön bilgileri hatırımda kaldığınca, araştırmalardan edindiğim kadarıyla paylaştığıma göre, sıra geldi barınaklarla ilgili bilgileri verme aşamasına.
- Yapay Barınaklar
- Doğal Alan ve Malzemelerle Sağlanan Barınaklar